تغذیه در بارداری
ره توجهات كليدي مهم برنامه غذايي را قبل و در طول دوره بارداري براي سلامت مادر و فرزندارائه ميدهند و اجزا گوناگون و مهم و نكات قابل توجه براي برنامه غذايي مناسب دوران بارداري ازجملهاسيد فوليك دريافت انرژي، كلسيم، آهن، فيبر، ويتامين A و اسيدهاي چرب ضروري را توصيه ميكنند. اري
تغذيهدر دوران بارداري خصوصا در جوانان باردار بينهايت مهم است، چون مادر در اين سن خود نيز در حالرشد است و بنابراين در طول بارداري تغذيه بايد مورد توجه ويژه قرار گيرد. اكثر كارشناسان بهداشتي نظير،انجمنهاي بهداشتي، پرستاران، متخصصان و... اغلب توصيهها و كمكهايي را در زمينه تغذيه قبل از بارداريپيشنهاد ميكنند. شما ميتوانيد با مطالعه اين صفحات اطلاعات كافي را در اين زمينه بدست بياوريد.
اسيد فوليك: شايد مهمترين زمينه مورد توجه قبل از بارداري، نقش اسيد فوليك در پيشگيري از نواقص لولهعصبي است. اين نواقص شامل ناهنجاري در تكامل بافت عصبي جمجمه و شكاف در مهرهها ميباشد. در ايناختلال يك يا تعدادي از استخوانها در ستون مهرهها بهخوبي رشد نمييابند، بنابراين در معرض نخاع قرارگرفته و درنتيجه به عصبهاي موجود در نخاع آسيب ميرسانند.
غذاهايي كه بهطور طبيعي مقادير زياد اسيد فوليك دارند (يعني در هر سهم حاوي 50 ميكروگرم اسيد فوليكميباشند) عبارتند از: لوبياي چشم بلبلي، كلم، گوشت گاو، عصاره ماست، كلمپيچ، اسفناج، سبزيجات بهاري ولوبيا و باقلاي سبز.
زنان به منظور اطمينان از دريافت كافي اسيد فوليك بايد بطور منظم به ميزان لازم از اين مواد غذايي استفادهكنند. از طرفي با رعايت برنامه غذايي طبيعي، دريافت ميزان سفارششده اسيد فوليك به منظور پيشگيري ازنواقص لوله عصبي مشكل است. اگرچه اسيد فوليك در اكثر غذاهاي مصرفي روزانه كه در بالا ذكر شد وجوددارد ولي خوردن مقادير زياد اين غذاها براي دريافت 400 ميكروگرم اسيد فوليك در روز (يعني ميزانتوصيهشده براي زنان باردار) مشكل است. مثلا اگر بخواهيم اين مقدار اسيد فوليك از كلم بروكسل تامينشود يك زن باردار روزانه بايد 5 سهم از آن را بخورد! بنابراين به زناني كه قصد باردار شدن دارند توصيهميشود كه از مكمل اسيد فوليك استفاده نمايند. درضمن مكمل حاوي 400 ميكروگرم اسيد فوليك بايد درطول 12 هفته اول بارداري مصرف شود.
دريافت انرژي و افزايش وزن در دوران باردارياگرچه نياز به انرژي اضافي به منظور رشد و تكامل جنين و بافتهاي مادر نظير زهدان و بافت پستان وجوددارد ولي اين مقدار آنقدر هم زياد نيست. اين مقدار در حدود 300ــ200 كيلوكالري در روز ميباشد و بامصرف يك ساندويچ اضافي يا 3 عدد بيسكويت بزرگ تامين ميشود و قطعا در دوران بارداري نبايدخوراكش 2 برابر شود. بنابراين چنين افزايشي در ميزان دريافت انرژي با افزايش وزني معادل 12/5 كيلوگرمدر دوره بارداري همراه است، كه مقداري از اين وزن براي شيردهي از پستان، به صورت ذخيره باقي ميماند.
سپس اين افزايش وزن در طول دوران شيردهي از دست ميرود.
آهن
در دوره بارداري نياز بدن به آهن افزايش مييابد. مكملهاي آهن كه طي سالهاي گذشته توصيه ميشدنداكنون بهطور معمول در اين دوره تجويز نميشود. يك برنامه حاوي غذاهاي غني از آهن نظير گوشت،ماهيهاي با پوست تيره، حبوبات نظير لوبيا و عدس، تخممرغ، غلات غنيشده صبحانهاي و مغزها توصيهميشوند.
مصرف طولانيمدت و پيدرپي جگر كه منبع خوبي از آهن است در دوره بارداري به علت مقادير زياد ويتامين Aتوصيه نميشود. اين ميزان زياد ويتامين A در جگر به شيوههاي گوناگون تغذيه در حيوانات مزرعهاي كهبا غذاهاي گياهي تغليظ شده، تغذيه ميشوند، نسبت داده ميشود.
پليساكاريدهاي غيرنشاستهايفيبر يا پليساكاريد غيرنشاستهاي براي پيشگيري از يبوست كه ميتوان مشكلي در بارداري باشد، توصيهميشود. به اين منظور حداقل 5 سهم ميوه يا سبزي در روز توصيه ميشود. مصرف منابع غني از فيبر نظيرنانهاي تهيهشده از غلات كامل (با سبوس) و غلات داراي فيبر زياد مورد تاكيد است. حبوبات و ميوههايخشك، برنج سبوسدار و ماكاروني از منابع خوب فيبر هستند. همچنين مصرف كافي مايعات براي پيشگيرياز يبوست مهم است و روزانه حداقل 1/8 ليتر (3 پيمانه) كه برابر با 6 ليوان بزرگ نيمليتري بايد مصرف شود.
ويتامينA
مصرف اين ويتامين به ميزان زياد باعث ايجاد ناهنجاري در جنين خواهد شد. پس بهتر است به ميزان لازم ازآن بهره ببريد.
كلسيم
اين عنصر مهم، براي رشد و تكامل بافت اسكلتي جنين بسيار ضروري است. در دوران بارداري و شيردهيتقريبا 50 ميليگرم كلسيم در روز بيشتر از نياز روزانه كه چيزي در حدود 700 ميليگرم است ميباشد. شماميتوانيد براي دسترسي به اين نياز از يك پيمانه شير در روز و يا حتي دو پيمانه شير استفاده كنيد. همچنينبه جاي شير ميتوانيد به ميزان لازم از پنير، ماست و يا ماهي استفاده نماييد.
اسيدهاي چرب ضروري
مغز در حال رشد جنين به مقادير كافي اسيدهاي چرب ضروري نياز دارد، در طول 3ماهه آخر بارداري مغزجنين، دچار رشد سريع و ناگهاني ميشود و بنابراين پيشبيني و تهيه مقادير كافي اسيدهاي چرب ضروري،خيلي مهم است. بنابراين بچههاي زودتر از موعد متولدشده و بچههاي با وزن تولد كم، در معرض بزرگترينخطرات و مشكلات رشد و تكامل دستگاه عصبي ميباشند
مطالعات نشان داده، زناني كه از ماهيهاي روغني و روغنهاي ماهي استفاده نمودهاند، بچههاي بزرگتر وسنگينوزنتري دارند و به ميزان كمتري، زودتر از زمان موعد فارغ ميشوند.
جنبههاي بهداشتي تغذيه: در دوره بارداري بهداشت غذا از اهميت خاصي برخوردار است. تشخيص داده شدهكه پنيرهايي كه از شير پاستوريزهنشده تهيه ميشوند، داراي مواد مضري ميباشند كه ميتواند در اين دورهمشكلاتي را به بار آورد. بنابراين مصرف اين نوع پنيرها و ساير غذاهاي سنتي و دستساز توصيه نميشوند.
از سوي ديگر هيچگاه و تحت هيچ شرايطي از ياد نبريد كه شرايط روحي و رواني شما در هنگام صرف غذا وقبل و پس از آن نيز، يكي از مهمترين نكاتي است كه بايد به خاطر داشته باشيد. درحقيقت به هنگام بارد